Van de Voorzitter Mark Teurlings
Het consumentenrecht binnen de Europese Unie is de afgelopen jaren sterk ontwikkeld. Dat klinkt als goed nieuws voor consumenten, en dat is het ook. Maar voor ondernemers betekent dit vaak het navigeren door een juridisch mijnenveld. De bescherming van de consument staat centraal, maar de manier waarop dit in de praktijk wordt gehandhaafd roept steeds vaker vragen op.
Van bescherming naar sanctiemodel
Rechters passen tegenwoordig een sanctiemodel toe dat bijzonder streng kan uitpakken. Niet naleven van informatieverplichtingen, zoals de wettelijke bedenktijd of de correcte plaatsing van de ‘bestelknop’, leidt niet alleen tot vernietigbare overeenkomsten, maar kan ook direct financiële consequenties hebben. Denk aan het moeten terugbetalen van het aankoopbedrag, zelfs als het product al lang geleverd of gebruikt is.
Een webshop die de verplichte aanduiding van een betalingsverplichting vergeet bij de bestelknop, loopt het risico dat de overeenkomst vernietigbaar is. Drie van zulke schendingen? Dan mag een consument die eerder akkoord ging met de bestelling alsnog alles gratis terugsturen, en de ondernemer moet dan betalen – ook als het om een jaar later geplaatste dakkapel gaat.
Informatieverplichting als valkuil
Veel ondernemers onderschatten hoe ver de informatieverplichting reikt. Niet alleen moet de consument expliciet geïnformeerd worden over zijn herroepingsrecht, maar ook over de kosten, termijnen en voorwaarden van de levering. Doet de ondernemer dat niet actief en op de juiste wijze, dan kan dat leiden tot vernietiging van de overeenkomst of zelfs tot terugbetaling van het volledige bedrag, inclusief verzendkosten.
Vooral kleinere ondernemers, zoals zzp’ers die naast hun werk een webshop draaien, lopen vaak tegen de grenzen van het recht aan. Een kleine administratieve omissie kan dan resulteren in een juridische claim die nauwelijks in verhouding staat tot het probleem.
Onredelijkheid en onzekerheid
Het huidige handhavingsmodel wordt door sommigen als willekeurig en zelfs onredelijk ervaren. Zo zijn er gevallen waarin consumenten pas maanden na gebruik van een product alsnog succesvol beroep deden op hun herroepingsrecht, simpelweg omdat de informatieverplichting niet volledig was nageleefd. Het gaat dan niet meer om bescherming van een kwetsbare consument, maar om een juridisch steekspel waarbij de ondernemer zelden wint.
Praktische tips voor ondernemers
– Controleer je bestelknop: Staat er duidelijk bij dat er een betalingsverplichting geldt?
– Informeer proactief: Wacht niet tot de consument vragen stelt, maar geef volledige en duidelijke informatie vooraf.
– Documenteer alles: Bewaar bewijs dat je de consument op tijd en juist hebt geïnformeerd.
– Blijf bij: Het consumentenrecht verandert snel. Laat je regelmatig juridisch bijspijkeren.
Slotgedachte
Consumentenrecht is bedoeld als schild voor de consument, maar mag niet veranderen in een wapen tegen goedwillende ondernemers. De balans tussen bescherming en redelijkheid is precair. De roep om meer maatwerk en minder formalistische handhaving klinkt steeds luider. Ondernemers die transparant en eerlijk opereren verdienen vertrouwen, geen juridisch wantrouwen. De uitdaging voor de wetgever en de rechter is om die balans te herstellen.
Recent Comments